Nukleus ili jezgro atoma je izgra|eno od dvije vrste elementarnih ~estica: protona i neutrona, koji se jednim imenom nazivaju nukleoni. Proton i neutron zapravo predstavljaju dva stanja iste ~estice – nukleona.

Proton p je stabilna ~estica koja ima pozitivni elektri~ni naboj, po veli~ini jednaku negativnom naboju elektrona. Naboj jezgri je odre|en brojem protona Z i iznosi ZIeI. Broj protona u jezgri jednak je broju elektrona u elektronskom omota~u neutralnog atoma. Taj broj naziva se atomski broj. Atomski broj odre|uje identitet atoma i predstavlja njegov redni broj u periodnom sistemu elemenata. ^ak i kada se broj elektrona promijeni, govorimo o pozitivnim i negativnim jonima tog istog atoma, jer je jezgro atoma ostalo nepromijenjeno. Do promjene identiteta atoma dolazi kada se promijeni broj protona u jezgri. U prirodi se susre}u elementi s atomskim brojem Z = 1 za vodik H, pa redom do Z = 92 za uran U. U fizi~kim laboratorijama proizvedeni su tzv.transuranski elementi: neptunij Np sa atomskim brojem Z = 93, plutonij Pu sa atomskim brojem Z = 94 itd.